COVID-19 PANDEMİSİ SÜRECİNDE GÖZETİM ARAÇLARININ KULLANIMI: TÜRKİYE VE ÇİN KARŞILAŞTIRMASI

Özet

Küresel bir salgın olarak tüm dünyayı alarma geçiren Covid-19 pandemisi, toplumsal hayatı değiştirip, dönüştüren önemli bir süreci meydana getirmiştir. Bu süreçte enformasyon teknolojileri, salgınla mücadelede önemli bir yer tutmaktadır. Salgında, insanların konum bilgilerinin elde edilmesini sağlayan akıllı telefon uygulamaları, drone’ların kullanımı, yapay zekaya uyumlu robotlar, büyük veri aracılığıyla elde edilen kişisel bilgiler yoğun bir teknolojik gözetim sürecini ortaya çıkarmaktadır. Salgının önlenebilmesi maksadıyla kullanılan gözetim araçlarının meşruiyeti ise bireysel özgürlük ve mahremiyet kavramları bağlamında endişelerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye ve Çin yönetimlerinin salgını kontrol altına alabilmek için kullandığı farklı gözetim araçlarının incelenmesi amaçlanmaktadır. Böylelikle gözetim üzerinden sağlanan toplumsal kontrol kavramı da önem kazanmaktadır. İnsanlar, toplumsal güvenliğin sağlanabilmesi için toplumsal gözetimin gönüllü üyeleri olmakta ve böylelikle mahremiyet ve bireysel özgürlük olumsuz yönde etkilenebilmektedir. Bu hususta Covid-19 pandemisi ile mücadelede kullanılan gözetim araçlarının sağlamış olduğu olumlu etkilerle beraber gözetlemenin getirmiş olduğu sorunsallar da gerekli literatür taraması yapılarak değerlendirilmektedir.