KIRGIZİSTAN VE TÜRKİYE ALTERNATİF MEDYASINDA YURTTAŞ GAZETECİLİĞİ KARŞILAŞTIRMASI: AZATTYK VE BİANET ÖRNEĞİ

Özet

Liberal ekonomik yaklaşımlarının ağırlık kazanması, ticarileşme ve tekelleşmenin her alanda yayılmasıyla birlikte egemen gücü elinde bulunduran elit sınıf, zihinsel gücü de ele almak istemiştir. Bu açıdan ana akım kitle iletişim araçları önemli rol oynamıştır. Gazetecilik anlayışı yurttaş adına, dördüncü güç olarak iktidarı denetlemek, kontrol etmek, eleştirmek, okuyucuyu bilgilendirmek, sosyal hayatı etkilemek gibi görevleri bulunmaktadır. Ancak medya, magazinsel ve eğlenceye yönelik haber üreterek insanları iktidardan, gazeteden, yurttaş pozisyonundan uzaklaştırdığı görülmüş ve bu problem yurttaşın toplumsal hayata siyasal katılımın düşmesiyle kendini göstermiştir. Ana akım medyanın habercilik formatındaki eksikliklere tepki olarak 1990'larda ABD’de yurttaş gazeteciliği sıklıkla gündeme gelmeye başlamıştır. Bu bilgilerden hareketle çalışmada öncelikle yurttaş gazeteciliği konusu üzerinde literatür taraması yapılmış, kavram açıklanarak tarihinden bahsedilmiştir. Bunun yanı sıra bu kavramın felsefi temellerine ve önemli niteliklerine yer verilmiştir. Araştırma kısmında Kırgızistan'da bağımsız/alternatif medya olarak bilinen Azattyk.org ve Türkiye’deki alternatif medya sayılan Bianet.org siteleri örneklem olarak seçilmiştir. Yöntem olarak içerik analizi kullanılarak iki ülkenin mecraları yurttaş gazeteciliği anlayışı, sitede yayınlanan haberlerin yurttaş gazeteciliği ilkelerine cevap verip vermediği tespit edilmeye çalışılmıştır. Analiz sonuçlarına bakıldığında, iki sitenin de yurttaş gazeteciliği anlayışına yakın haberler ürettiği ancak geliştirmesi gereken bazı noktaları olduğu görülmüştür.